Dom modlitwy Bikur Cholim, będący jednym z zabytków pozostałych po niegdyś licznej społeczności żydowskiej w Bardejowie, należy do najlepiej zachowanych synagog na Słowacji. W budynku wybudowanym w latach 20. XX wieku zachował się pierwotny inwentarz czy wielokolorowe malowidła ścienne.

Zorganizowana społeczność żydowska powstała w Bardejowie na początku XIX wieku, kiedy jej członkowie przed ruinami miasta zaczęli budować tzw. Podgrodzie Żydowskie. Większość członków ściśle ortodoksyjnej gminy religijnej tworzyli chasydzi.

W pierwszej połowie XIX wieku Bardejów został siedzibą rabinatu. W tym samym okresie zniesiono zakaz osiedlania żydów w miastach, w wyniku czego nastąpił gwałtowny wzrost liczby członków tej społeczności. Od 1860 roku liczba żydów w Bardejowie w ciągu 20 lat potroiła się do 1113 osób. Do całego bardejowskiego rabinatu należało wtedy 1440 osób.

W 1895 roku w Bardejowie mieszkało 1650 osób żydowskiego wyznania i na początku XX wieku stanowiły one już pond 30 % z ogólnej liczby mieszkańców miasta. Byli właścicielami około 220 przedsiębiorstw oraz około 80 warsztatów rzemieślniczych. Kilka generacji bardejowskich rabinów pochodziło z ważnej rabińskiej dynastii Halberstamm.

Budowę Synagogi Bikur Cholim (bikur cholim = cnota nawiedzania chorych) na ulicy Kláštorskej w centrum miasta zleciło w 1929 roku żydowskie stowarzyszenie opieki nad chorymi Chevra Bikur Cholim.

Dom modlitwy cechują podwójne łamane okna z elementami gotyckimi oraz hebrajski napis z nazwą stowarzyszenia, które zleciło jego budowę. Przednia część obiektu w zabudowie szeregowej ulicy Kláštorskej jest zorientowana na wschód, w kierunku Jerozolimy. Częścią synagogi jest również biblioteka wspólnotowa, po hebrajsku „bet midrasz“, w której do dzisiaj znajduje się ponad 700 książek.

Dzięki wieloletniej opiece Maximiliána Špíry (ostatniego członka bardejowskiej społeczności żydowskiej) Synagoga Bikur Cholim jest być może najlepiej zachowanym zabytkiem swojego rodzaju na Słowacji. Wnętrze zdobione naściennymi malowidłami z niemal kompletnym oryginalnym wyposażeniem jest niemym, ale tym samym jeszcze bardziej imponującym zabytkiem bardejowskiej żydowskiej przeszłości i jej tragicznego końca podczas holokaustu.

Z początkiem II wojny światowej żydzi tworzyli jedną trzecią mieszkańców Bardejowa. Dzisiaj nie ma w mieście ani jednego. W Synagodze Bikur Cholim mimo to stale świeci się wieczne światło.

Zabytek jest dostępny dla zwiedzających, planowaną wizytę należy jednak wcześniej zgłosić.
 

Translated by:
Mgr. Przemysław Masio